ÖZET

Primer over yetersizliği (POY) kadınlarda infertilitenin yaygın bir sebebidir ve 40 yaşın altındaki kadınlarda amenore, östrojen eksikliği ve artmış gonadotropin seviyeleri ile karakterizedir. POY’un primer nedeni X kromozom anomalileri (monozomi, trizomi, translokasyon, delesyon) ya da otozomal genlerdeki mutasyonlar sonucu oluşabilen genetik defektlerdir. Otoimmün over hasarı tek başına ya da bazı otoimmün hastalık veya sendromlarla birlikte görülebilir; fakat overyan antikorların spesifitesi ve sensitivitesi hala kuşkuludur. Bilateral ooferektomi, kemoterapi, radyoterapi ve infeksiyonlar sekonder POY nedenleridir. POY semptomları irritabilite, sinirlilik, libido azalması, depresyon, cilt kuruluğu, vajinal kuruluk ve enfeksiyon sıklığında artıştır. POY tanısı 40 yaşından küçük bir kadında FSH’nin 40 IU/L’den yüksek, estradiolün 50 pmol/L’den düşük olması ile konur. Gebelik isteyen hastalarda ardışık östrojen, progesteron replasman tedavisi ilk basamak tedavidir, sonrasında oosit donasyonu tavsiye edilebilir. Uygun estrojen-progesteron tedavisi yaşam kalitesini arttırır, osteoporoz, kardiyovasküler hastalık ve inme gibi komplikasyonlardan hastaları korur. Bağışlanan oositlerle gerçekleştirilen yardımla konsepsiyon ile POY’lu kadınlarda gebelik elde edildiği kanıtlanmıştır. Embriyo, oosit ve over dokusunun dondurularak saklanması kanser tedavisi gören kadınlarda over rezervini korumak için kullanılmıştır.