ÖZET
Amyand herni fıtık kesesi içinde apendiks vermiformisin bulunması olarak tanımlanan nadir bir durumdur. Klinik prezentasyon apendiksin inflamasyonuna bağlıdır. Tanı koymak zordur. Bizde bu çalışmamızda sağ inguinal herni nedeni ile opere edilen, fıtık kesesi içinde kese duvarına yapışık apendiks olan, inflamasyon bulguları olduğu için apendektomi yapılan 2 aylık bir erkek hastayı sunduk.
Giriş
Amyand herni, fıtık kesesi içinde apendiks vermiformisin bulunmasıdır. İlk defa 1735 yılında Claudius Amyand tarafından 11 yaşında bir erkek çocuğa kasık fıtığı ameliyatı sırasında, kese içinde perfore apandisit saptanarak apendektomi yapılmıştır. Çocuklarda Amyand herninin sıklığı konusunda yeterli veri yoktur. Yetişkinlerde fıtık kesesi içinde apendiks bulunması sıklığı yaklaşık %1, akut apandisit bulunması sıklığı ise %0,1’dir (1-4).
Olgu
İki aylık erkek bebek, bir haftadır olan sağ kasıkta şişlik şikayeti ile başvurdu. Başvuru anında yapılan muayenesinde redüktabl sağ inguinal herni tesbit edilen hastanın ameliyat öncesi tetkikleri istenerek elektif şartlarda operasyon plandı. Operasyon günü yapılan kontrol muayenesinde herni kesesindeki içeriğin redükte edilemediği görüldü. Aile hastanın kasığındaki şişliğin birkaç gündür hiç inmediğini ifade etti.
Genel anestezi altında sağ inguinal transvers kesi ile girildi. İndirekt fıtık kesesi bulundu. Spermatik kord ve damarlar kese üzerinden sıyrılarak ayrıldıktan sonra fıtık kesesi açıldı, kese içerisinde, keseye yapışık, ½ distali hiperemik, erektil ve inflame olan apendiks vermiformis mevcuttu. Dolaşım bozukluğu da olduğu için apendektomi yapılmasına karar verildi. Mezosunun bağlanmasını takiben apendektomi yapılıp, çekum batın içine redükte edildi. Fıtık kesesine yüksek ligasyon uygulanmasını takiben ameliyat tamamlandı. Ameliyat sonrası takiplerinde sorunu olmayan hasta 1. gününde oral beslendi, 3. gün sorunsuz olarak taburcu edildi. Hastanın patoloji raporu akut apandisit ile uyumlu olarak değerlendirildi.
Tartışma
Amyand herni çocuklarda özelliklede yenidoğan ve infantlarda çok nadir görülür. Çocuklarda Amyand herni sıklığı konusunda yeterli veri olmamasına karşılık yetişkinlerde bu oran %1’dir. Akut apandist ve periapendiküler abse ile komplike apendiksin varlığı ise çok daha nadirdir, bu oran yaklaşık %0,08-0,13 arasındadır (4-6).
Erkeklerde daha sıktır. Apendiksin normal anatomik pozisyonundan dolayı sağ tarafta daha sıktır. Sol tarafta da bildirilen olgular vardır ancak çok nadirdir; bu durum situs inversus, intestinal malrotasyon ve mobil çekum ile ilişkilidir. Amyand herninin patofizyolojisi ve apandisit ile ilişkisi bilinmiyor. Bazı otörlere göre accidental bir bulgudur ve inkarserasyon varlığında vaskülarizasyonun ve manevranın azalması apendiks inflamasyonu ile sonuçlanır. Genel kabul gören teori ise karın içi basınç artışıdır, basınç artışına bağlı olarak apendiks fıtık kesesinin içine girer ve ileri aşamalarda dolaşımı bozularak apendiks inflamasyonu gelişir (1-4,7).
İnfantlarda apandisit insidansının düşük olması ve inkarsere inguinal herni insidansının yüksek olması nedeni ile genellikle kese içindeki apandisitin tanısı zordur. Bulgular herhangi bir inguinal hernideki gibidir. Eğer inkarsere ise kasıkta şişlik, kızarıklık vardır ve kese içeriği redükte edilemez. Eğer apandisit oluşursa testiküler inflamasyon ve torsiyona benzer bulgular vardır. Ameliyat öncesinde ultrasonografi (USG) ve bilgisayarlı tomografi (BT) yapılması tanıda yardımcı olabilir ancak USG’de apendiksin tespit edilememesi ve inkarsere hernilerde rutin BT istenilmemesi nedeni ile radyolojik tanı nadirdir. Tanı genellikle ameliyat sırasında konulur (3-5,7).
Tedavi apendiksin enflamasyonuna bağlıdır. Optimal cerrahi tedavinin ne olduğu konusunda belirli bir konsensus olmamasına karşın genel yaklaşım, eğer apendiks normalse septik komlikasyon riskini arttırmamak için apendektomi gerekmediği yönündedir. Ancak apendiks inflame olmasa bile oluşabilecek komplikasyonları önlemek için apendektomiyi destekleyenlerde vardır. Sol taraftaki Amyand hernilerde ise apendiks normal olsa bile atipik prezentasyon nedeni ile apendektomi önerilmektedir (1-5,7).
Sonuç
Nadir olarak görülüp tanı koymak zor olsa bile, elektif ve acil tüm inguinal herni ameliyatlarında Amyand herni ile karşılaşılabileceği akılda tutulmalıdır. Uygun tedavi seçeneği ise apendiksin komplike olup olmamasına göre yapılmalıdır.
Yazarlık Katkıları
Hasta Onayı: Çalışmamıza dahil edilen tüm hastalardan bilgilendirilmiş onam formu alınmıştır, Konsept: Fatma Saraç, Ayşe Saygılı, Sevgi Büyükbeşe Sarsu, Kamil Şahin, Dizayn: Fatma Saraç, Sevgi Büyükbeşe Sarsu, Kamil Şahin, Veri Toplama veya İşleme: Fatma Saraç, Ayşe Saygılı, Kamil Şahin, Analiz veya Yorumlama: Fatma Saraç, Ayşe Saygılı, Sevgi Büyükbeşe Sarsu, Kamil Şahin, Literatür Arama: Fatma Saraç, Ayşe Saygılı, Kamil Şahin, Yazan: Fatma Saraç, Ayşe Saygılı, Hakem Değerlendirmesi: Editörler kurulu tarafından değerlendirilmiştir, Çıkar Çatışması: Yazarlar bu çalışma ile ilgili olarak herhangi bir çıkar çatışması bildirmemiştir, Finansal Destek: Çalışmamız için hiçbir kurum ya da kişiden finansal destek alınmamıştır.
